Các loại thuốc tránh thai an toàn, phân loại, tác dụng phụ, hướng dẫn

Thuốc tránh thai là biện pháp tránh thai phổ biến nhất hiện nay, nữ giới có thể dễ dàng tìm mua thuốc tránh thai ở nhiều hiệu thuốc và bệnh viện gần nhà. Tuy nhiên, không phải ai cũng có kiến thức đầy đủ về các loại thuốc tránh thai an toàn. Để hiểu rõ về các loại thuốc tránh thai, bao gồm ưu nhược điểm và cách sử dụng của từng loại, trong bài viết này Tư vấn phụ khoa sẽ chia sẻ thông tin về các loại thuốc tránh thai tốt được cấp phép sử dụng, giúp nữ giới hiểu rõ hơn về biện pháp tránh thai này.

Thuốc tránh thai là gì?

Thuốc tránh thai là loại thuốc được dùng để ngăn ngừa nguy cơ mang thai ngoài ý muốn. Đây là một biện pháp tránh thai đơn giản và hiệu quả, được sử dụng rộng rãi do có ưu điểm về tiện lợi và an toàn cũng như hiệu quả cao cho thai sớm dưới 7 tuần. Ngoài ra, một số loại thuốc tránh thai còn có tác dụng điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và có thể hỗ trợ điều trị một số vấn đề như:

• Chuột rút trong thời kỳ kinh nguyệt
• Giảm triệu chứng tiền kinh nguyệt như đau bụng
• chứng căng thẳng trước kỳ kinh
• Giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ
• Hội chứng buồng trứng đa nang
• Rối loạn nội tiết tố
• Bị mụn nội tiết, mụn trứng cá
• Bị u xơ tuyến vú, u xơ tử cung hoặc ung thư nội mạc tử cung
• Mang thai ngoài tử cung

Phân loại các loại thuốc tránh thai

Phân loại theo thành phần

Dựa theo thành phần, thuốc tránh thai được chia thành hai loại như sau:

• Thuốc tránh thai kết hợp(Combination contraceptives): Là nhóm thuốc tránh thai có chứa 2 hoặc nhiều hơn các hoạt chất khác nhau, trong đó có hormone estrogen và progesterone. Thường được chia thành hai dạng: dạng uống (viên) và dạng dán. Các loại thuốc kết hợp thường có tính chất ngừa thai cao, nhưng cũng có thể gây ra tác dụng phụ như: đau đầu, buồn nôn, chảy máu âm đạo, tăng cân, và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.
• Thuốc tránh thai không kết hợp chỉ chứa progestin(Progestin-only contraceptives): Là nhóm thuốc tránh thai chỉ chứa hoạt chất progesterone. Thuốc này được sử dụng cho những phụ nữ không thể sử dụng thuốc có chứa estrogen do các nguyên nhân khác nhau. Có thể được sử dụng bằng nhiều hình thức như uống, dán, tiêm hoặc cấy que. Thuốc tránh thại không kết hợp thường ít gây tác dụng phụ hơn so với thuốc kết hợp, tuy nhiên, các vẫn có thể còn một số tác dụng phụ bao gồm: chảy máu không đều kinh nguyệt, đau đầu, mệt mỏi, đau ngực, hoặc khô âm đạo.

Phân loại theo công dụng

• Thuốc tránh thai hàng ngày: Đây là loại thuốc tránh thai cần phải uống hàng ngày mới duy trì hiệu quả tránh thai. Nếu quên uống thuốc dù chỉ một ngày cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả tránh thai. Thuốc tránh thai hằng ngày được sử dụng mỗi ngày theo liệu trình uống thuốc được bác sĩ tư vấn cụ thể. Thời gian phát huy hiệu quả của thuốc tránh thai hằng ngày (Pill) thường là từ 7 đến 14 ngày sau khi bắt đầu sử dụng lần đầu tiên. 
• Thuốc tránh thai khẩn cấp: Loại thuốc tránh khẩn cấp có tác dụng tránh thai tức thì sau khi đã quan hệ tình dục không an toàn. Đây là biện pháp cứu cánh cho những trường hợp lỡ quan hệ khi chưa chuẩn bị các biện pháp tránh thai khác. Tuy nhiên phương pháp này cũng chỉ có áp dụng trong một số thời gian nhất định. Thuốc tránh thai khẩn cấp thường có các loại 24 giờ, 48 giờ 72 giờ, 120 giờ. Nữ giới cần uống thuốc trong thời gian này sau khi quan hệ để đạt hiệu quả tránh thai.

Thuốc tránh thai hoạt động như thế nào?

Thuốc tránh thai có cơ chế hoạt động khác nhau tùy thuộc vào thành phần của từng loại. Tuy nhiên, phần lớn các loại thuốc tránh thai đều có tác dụng ngăn ngừa việc trứng rụng hoặc ngăn cản tinh trùng thụ tinh với trứng.

Thuốc tránh thai kết hợp

Thuốc tránh thai kết hợp chứa hormone estrogen và progesterone thường hoạt động bằng cách ức chế sự phát triển và trưởng thành của trứng trong buồng trứng. Thuốc cũng thay đổi chất lượng dịch cổ tử cung, khiến chất nhầy niêm mạc tử cung đặc hơn, làm giảm khả năng di chuyển của tinh trùng. Ngoài ra, các loại thuốc này còn làm thay đổi môi trường nội tiết tố của cơ thể để làm giảm nguy cơ mang thai

Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin

Loại thuốc tránh thai chứa thành phần progesterone duy nhất, được gọi là “mini pill” hay “thuốc tránh thai dựa trên progesterone hoạt động bằng cách làm thay đổi niêm mạc của dịch cổ tử cung, giảm sự di chuyển của tinh trùng và làm giảm sự phát triển của trứng.

Các loại thuốc tránh thai phổ biến hiện nay

Trên thị trường có rất nhiều loại thuốc tránh thai. Điều này khiến chị em băn khoăn không biết nên lựa chọn loại thuốc nào. Để đảm bảo an toàn sức khỏe tốt nhất bạn nên nhờ bác sĩ hoặc chuyên gia tư vấn ngay tại khung chat để tìm được loại thuốc phù hợp với tình trạng của mình. Dưới đây là một số thông tin tham khảo về các loại thuốc tránh thai phổ biến hiện nay.

Thuốc tránh thai hàng ngày Marvelon:

Marvelon là một loại thuốc tránh thai hàng ngày có chứa hai hormone tổng hợp là Ethinyl Estradiol và Desogestrel. Khi sử dụng đúng cách, Marvelon có hiệu quả rất cao trong việc ngăn ngừa thai.

Cơ chế hoạt động của Marvelon là làm giảm sự tạo và thải ra của hormone luteinizing (LH) và hormone kích thích tuyến sữa (FSH), từ đó làm chậm quá trình rụng trứng. Ngoài ra, Marvelon cũng thay đổi độ nhầy của chất dịch cổ tử cung, khiến cho tinh trùng khó di chuyển đến trứng để thụ tinh.

Thuốc Marvelon là thuốc tránh thai hàng ngày được nhiều chị em tin cậy vì nó mang lại hiệu quả tránh thai cao. Loại thuốc này có 21 viên, mỗi ngày uống 1 viên. 

Cách sử dụng loại thuốc này rất đơn giản: Bạn sẽ uống viên đầu tiên vào ngày bắt đầu hành kinh. Sau khi hết một vỉ, bạn sẽ dừng 7 ngày để chuyển sang vỉ tiếp theo. Để thuốc phát huy hiệu quả tránh thai cao nhất, bạn nên uống vào cùng một thời gian cố định trong ngày. 

Chống chỉ định: Thuốc Marvelon không được sử dụng cho phụ nữ mang thai và những người mắc các bệnh lý về tim mạch, mạch máu (viêm tĩnh mạch, huyết khối tắc mạch…)

Thuốc tránh thai hàng ngày Rigevidon

Thuốc tránh thai hàng ngày Rigevidon là một loại thuốc tránh thai kết hợp chứa hai hoạt chất là levonorgestrel và ethinyl estradiol. Levonorgestrel là một dẫn xuất của hormone progesterone trong khi đó ethinyl estradiol là một dẫn xuất của hormone estrogen.

Đây là thuốc tránh thai hàng ngày 28 viên. Ngoài tác dụng tránh thai thì nó còn được sử dụng để giảm các cơn đau bụng kinh và điều hòa kinh nguyệt. Thuốc Rigevidon có 21 viên màu trắng 7 viên bao phim. 21 viên màu trắng chứa hormone còn 7 viên còn lại chỉ là giả dược.

Rigevidon có tác dụng ức chế sự phát triển của trứng trong buồng trứng, từ đó ngăn ngừa quá trình rụng trứng và làm tăng độ dày của chất bảo vệ dưới dạ con nhộng, làm trở ngại cho tinh trùng di chuyển vào dạ con nhộng để thụ tinh. Thuốc cũng làm thay đổi chất lượng của dịch cổ tử cung, làm cho việc thụ tinh trở nên khó khăn hơn.

Cách sử dụng loại thuốc này như sau:

Uống viên nén màu trắng vào ngày thứ 5 của chu kỳ kinh nguyệt. Sau khi uống liên tục 21 viên thì chuyển sang uống 7 viên bao phim giả dược còn lại. Thực chất 7 viên này không có tác dụng tránh thai mà bổ sung sắt cho cơ thể. Sử dụng giả dược trong Rigevidon giúp duy trì chu kỳ kinh nguyệt, giảm các triệu chứng rối loạn kinh nguyệt như đau bụng, chảy máu, đồng thời cũng giúp cho việc sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày được dễ dàng hơn và hiệu quả hơn.

Khi uống hết 7 viên bao phim thì bạn bắt đầu vỉ tiếp theo như bình thường.

Lưu ý loại thuốc này không sử dụng đối với những chị em mắc bệnh rối loạn chức năng gan, viêm túi mật, tiểu đường nặng, hoặc mắc các bệnh ác tính. Thuốc cũng không sử dụng cho phụ nữ đang cho con bú. 

Thuốc tránh thai hàng ngày Newlevo

Thuốc tránh thai hằng ngày Newlevo là thuốc tránh thai hàng ngày với hiệu quả tránh thai cao với cả những chị em đang mới sinh và cho con bú. Thuốc được sản xuất theo vỉ 28 viên.

Cách sử dụng như sau:

Uống viên đầu tiên vào ngày thứ nhất của chu kỳ kinh nguyệt. Uống liên tiếp 28 ngày, mỗi ngày một viên. Sau khi hết thì chuyển sang vỉ mới.

Nên duy trì uống ảnh vào một giờ cố định trong ngày để tránh bị quên.

Ngoài ra bạn cần lưu ý là: Trong 14 ngày đầu khi sử dụng thuốc thì thuốc chưa có hiệu quả. Do đó trong thời gian này, bạn phải áp dụng các biện pháp tránh thai an toàn khác ví dụ như bao cao su…

Thuốc tránh thai khẩn cấp Mifepristone 10mg

Thuốc Mifepristone 10mg là loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến nhất hiện nay. Nó có dạng một viên nén và duy trì hiệu quả nếu được uống trong vòng 120 giờ sau khi quan hệ.  Loại thuốc này có khả năng ngừa thai cao nhưng chính vì thế mà nó cũng gây nhiều tác dụng phụ đến tử cung nhiều hơn.

Cách sử dụng là: Uống một liều duy nhất sau khi quan hệ để ngăn ngừa quá trình mang thai. Bạn cần uống trong vòng 120 giờ sau khi quan hệ, tuy nhiên uống càng sớm thì hiệu quả tránh thai càng cao.

Thuốc này không được sử dụng cho các đối tượng sau:

• Đang điều trị với Corticosteroid
• Bị dị ứng với Mifepristone 
• Đang mắc bệnh về tuyến thượng thận, 
• Phụ nữ đang cho con bú

Một số tác dụng phụ có thể gặp phải sau khi sử dụng thuốc: Đau bụng kinh, buồn nôn, chảy máu âm đạo, tiêu chảy, chóng mặt, đau đầu…

Thuốc tránh thai khẩn cấp Mifestad 10

Mifestad 10 cũng là thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 liều duy nhất. Thành phần của thuốc là hormone progestin với tác dụng làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung, để ngăn ngừa tinh trùng bơi vào trong.

Thuốc Mifestad 10 cũng duy trì hiệu quả đều được uống trong vòng 120 giờ sau khi quan hệ. Tuy nhiên nếu bạn nên uống càng sát giờ quan hệ thì hiệu quả tránh thai càng cao

Tương tự như các loại thuốc tránh thai khẩn cấp khác thuốc Mifestad 10 có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

• Chóng mặt nhức đầu
• Buồn nôn
• Rong huyết

Thuốc tránh thai khẩn cấp Happynor 0,75 mg

Loại thuốc tránh thai khẩn cấp này có hai viên. Bạn phải sử dụng cả hai viên thì mới đem lại hiệu quả tránh thai. Viên đầu tiên được uống ngay sau khi quan hệ trong vòng 72 giờ. Viên thứ hai uống cách thời gian uống viên thứ nhất là 12 giờ (không quá 16 giờ). Các bác sĩ khuyên bạn nên uống viên đầu tiên trong vòng 48 giờ sau khi quan hệ.

Cơ chế của thuốc tránh thai này là ngăn ngừa sự rụng trứng, mang lại hiệu quả tránh thai đạt khoảng 85%. 

Lưu ý sau khi uống thuốc tránh thai mà bị nôn trong vòng 2 giờ, bạn cần phải uống bù viên khác ngay.

Tác dụng phụ của thuốc gây ra là: Rối loạn kinh nguyệt, chảy máu vùng kín, đau bụng dưới. Tình trạng này chỉ kéo dài khoảng vài ngày sau đó sẽ thuyên giảm dần. 

Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai

Thuốc tránh thai được bày bán rất rộng rãi ở các hiệu thuốc và chị em có thể mua được dễ dàng. Tuy nhiên có những loại thuốc tránh thai không phù hợp với một số tình trạng sức khỏe. Việc tự ý sử dụng thuốc tránh thai có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc ảnh hưởng đến hiệu quả phòng tránh thai và khả năng sinh sản. Một số nghiên cứu khoa học về ảnh hưởng của thuốc tránh thai:

• Nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã cho thấy rằng việc sử dụng thuốc tránh thai có thể tăng nguy cơ mắc ung thư vú và ung thư cổ tử cung.
• Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Y khoa Quốc gia (NIHR) của Anh cho thấy rằng việc sử dụng thuốc tránh thai có thể tăng nguy cơ mắc ung thư gan và đột quỵ.
• Nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy rằng việc sử dụng thuốc tránh thai có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tim
• Nghiên cứu của Đại học Harvard cho thấy rằng việc sử dụng thuốc tránh thai trong một thời gian dài có thể gây ra một số tác động không mong muốn như tăng cân, giảm ham muốn tình dục và tăng nguy cơ mắc bệnh đường tiểu đường.

Qua những nghiên cứu trên có thể kết luận việc sử dụng thuốc tránh thai cần có sự tư vấn cẩn thận từ các bác sĩ chuyên môn cao. Ngoài ra khi có ý muốn sử dụng thuốc tránh thai chị em cần lưu ý những điều sau:

Đối tượng có thể sử dụng thuốc tránh thai: 

• Người có chu kỳ kinh ổn định
• Đang không cho con bú
• Không mắc bệnh đau đầu mãn tính
• Không hút thuốc lá
• Không mắc một số bệnh lý bao gồm viêm gan, viêm thận, ung thư ác tính, bệnh lý về máu, bệnh lý đường tiêu hóa, tiểu đường, tim mạch, huyết áp

Kể cả trong trường hợp đạt tất cả các điều kiện trên, bạn cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc tránh thai lâu dài.

Sử dụng thuốc tránh thai đúng cách

Để thuốc phát huy hiệu quả tránh thai cao nhất và đảm bảo an toàn cho sức khỏe chị em cần sử dụng đúng cách. Bạn nên biết điều này trước khi sử dụng thuốc tránh thai:

• Đối với thuốc tránh thai hàng ngày, nên duy trì uống một giờ cố định trong ngày để thuốc đạt hiệu quả cao và ngăn ngừa việc quên uống thuốc.
• Nếu bị nôn trong vòng 2 giờ sau khi uống thuốc thì bạn phải uống bù viên khác. 
• Việc quên uống thuốc một vài ngày là bình thường rất nghiêm trọng đến hiệu quả tránh thai. Do đó trong trường hợp này hãy hỏi ý kiến của bác sĩ về việc áp dụng các biện pháp tránh thai khác trong thời gian này.
• Thuốc tránh thai không ngăn ngừa các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục do đó bạn có nguy cơ gây nhiễm các bệnh xã hội, nếu quan hệ không an toàn.
• Không nên lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp vì nó có nguy cơ gây bào mòn tử cung và dẫn đến vô sinh. 
• Bạn tuyệt đối không được uống quá 2 lần trong 1 tháng và 3 lần trong một năm đối với thuốc tránh thai khẩn cấp.
• Nếu gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng sau khi uống thuốc tránh thai hãy dùng thuốc và hỏi ý kiến bác sĩ

Trên đây chúng tôi đã chia sẻ cho bạn danh sách các loại thuốc tránh thai phổ biến được sử dụng hiện nay. Tuy nhiên, mỗi loại thuốc đều dựa trên tình huống sử dụng khác nhau, một số loại thuốc tránh thai có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe của nữ giới.

Không nên tự ý mua thuốc tránh thai mà hãy hỏi ý kiến tư vấn của bác sĩ trước khi quyết định sử dụng bất kỳ loại thuốc tránh thai nào. Hãy gọi ngay cho chúng tôi số 0869 725 632 hoặc chat trực tiếp tại khung chat để được trao đổi trực tuyến với các bác sĩ chuyên khoa tại tuvanphukhoa.com sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc về sức khỏe sinh sản của phụ nữ.